Η σχέση που έχουν με τη θάλασσα οι κάτοικοι της Eλλάδας, μιας χερσονήσου που πλαισιώνεται από έξι χιλιάδες νησιά και μετρά ανάπτυγμα ακτογραμμής 15 χιλιάδων χιλιομέτρων, μοιάζει με το ταξίδι του Οδυσσέα, ο οποίος "...ανθρώπων έμαθε πολλών τους τόπους και τη γνώμη...". Γιατί, εδώ και εκατό αιώνες, οι 'Ελληνες ταξιδευτές, εξερευνητές, έμποροι και θαλασσοπόροι, με ορμητήριά τους τις νησιωτικές κοινότητες ή τους παραθαλάσσιους οικισμούς σφυρηλάτησαν άρρηκτους δεσμούς με το θαλασσινό στοιχείο. Ο κοσμοπολιτισμός έγινε συστατικό του ορισμού της ελληνικότητας, καθώς τα κωπήλατα, ιστιοφόρα, ατμοκίνητα και ντηζελοκίνητα πλοία συνέδεσαν διαχρονικά με τις ρότες τους μικρές θάλασσες με απέραντους ωκεανούς και οικείους τόπους με μακρινά μέρη, μεταφέροντας ανθρώπoυς, προϊόντα και ιδέες. Στα χρόνια της νεότερης ιστορίας της χώρας μας, ο ελληνόκτητος στόλος εξελίχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους στον κόσμο, κατέχοντας μάλιστα εδώ και πάνω από 30 χρόνια την πρώτη θέση. Παράλληλα, η ναυτιλία αναδείχτηκε σε έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο της διατήρησης, μελέτης και προβολής της ελληνικής ναυτικής ιστορίας και παράδοσης -στο οποίο το μουσείο μας εδώ και είκοσι χρόνια δραστηριοποιείται έχοντας ως βάση του το Αιγαίο, την κοπίδα της ναυτοσύνης- αποφασίσαμε να καταγράψουμε και να σκιαγραφήσουμε την πορεία της ελληνικής ναυσιπλοΐας από τις απαρχές της μέχρι σήμερα, στο βιβλίο "100 αιώνες θάλασσα". Σημειώνουμε ότι κατά τη συγγραφή του βιβλίου είχαμε ως γνώμονα όχι τόσο τη διάρκεια και τη βαρύτητα της κάθε ιστορικής περιόδου όσο τα γεγονότα και τις εξελίξεις που σημάδεψαν τον τομέα της ναυτιλίας και της ναυπηγικής στη συγκεκριμένη εποχή. Στόχος μας ήταν να παρουσιάσουμε την αδιάσπαστη -ακόμα και κάτω από αντίξοες ιστορικές συνθήκες- συνέχεια της ναυτικής μας παράδoσης, με τρόπο εύληπτο και περιεκτικό, έτσι ώστε ο αναγνώστης κάθε ηλικίας να αποκτήσει μια συνολική εικόνα της ελληνικής ναυτικής ιστορίας και να αγαπήσει τη θάλασσα και κάθε δραστηριότητα που συνδέεται με αυτή.
Σας ευχόμαστε, λοιπόν, καλό ταξίδι.
(Κατερίνα Χαριτάτου, Πρόεδρος Δ.Σ. Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου)