[...] Η προσοχή των εννέα εισηγητών και εισηγήσεων, οι οποίες περιέχονται στον προκείμενο τόμο, εντοπίστηκε τη φορά αυτή λιγότερο στην ιστορία των ελληνικών διαλέκτων και περισσότερο στις σημερινές τους τύχες, εντός και εκτός της ελληνικής επικράτειας. Αν θεωρηθεί δεδομένη πλέον η συρρίκνωση των νεοελληνικών διαλέκτων στις μέρες μας, τότε καθίσταται επείγουσα η καταγραφή και η μελέτη της σημερινής τους επιβίωσης· των διαλεκτικών δηλαδή ιχνών τα οποία εμφανίζονται σε κάποιους ανθρωπογεωγραφικούς θυλάκους, που επιμένουν στη διαλεκτικού τύπου γλωσσική επικοινωνία.
Τίτλοι και περιεχόμενα των εννέα εισηγήσεων ορίζουν και προάγουν σημαντικά κεφάλαια της ισχύουσας σήμερα διαλεκτολογικής πρακτικής και έρευνας: αναζητούνται πρώτον εκ νέου οι σχέσεις των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων με τις σημερινές νεοελληνικές διαλέκτους· ενδιαφέρει δεύτερον ειδικότερα η τύχη της ποντιακής διαλέκτου και ακόμη περισσότερο της κυπριακής διαλέκτου, η οποία τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται, όταν δεν διαβάλλεται, προς όφελος δήθεν της κοινής νεοελληνικής· τέλος, στο σύμπλεγμα των διαλέκτων εντάσσεται για πρώτη φορά και η καθαρεύουσα, τόσο ως ιδιόρρυθμος, ή και τεχνητός, γλωσσικός κώδικας όσο και ως ρητορική επιλογή, η οποία εξακολουθεί να εμφανίζεται στον χώρο της νεοελληνικής πεζογραφίας και ποίησης.
[...] (Από τον πρόλογο του Δ. Ν. Μαρωνίτη)