Με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης συγκροτήθηκαν άτυπα διοικητικά όργανα σε τοπικό επίπεδο, με τα οποία οι επαναστατικές δυνάμεις αντιμετώπιζαν καταρχήν τις νέες ανάγκες που το καθεστώς πολέμου δημιουργούσε: τη στρατολόγηση, τον εφοδιασμό, τη διεύθυνση των επαναστατικών δυνάμεων. Ανάμεσα σε αυτούς τους προάγγελους της εθνικής διοίκησης, η Πελοποννησιακή Γερουσία είναι ίσως εκείνος με το ισχυρότερο στίγμα. Υπήρξε γέννημα της ανάγκης αλλά είναι και ένας θεσμός όπου συνυπήρχε η εθνική προσπάθεια ενοποίησης του κράτους, με τις ισχυρές τοπικές, κοινωνικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις που προέκυψαν και από την ίδια τη δυναμική της Επανάστασης.

Ο ξεχωριστός αυτός θεσμός, που διαδραμάτισε καθοριστική σημασία στη διοικητική συγκρότηση των επαναστατημένων περιοχών, στην οργάνωση της επιμελητείας των ενόπλων σωμάτων και στην εδραίωση του Αγώνα, συζητήθηκε σε συνέδριο που οργανώθηκε από το Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος - ΒΙΟΧΑΛΚΟ και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στον τόμο φιλοξενούνται εισηγήσεις του συνεδρίου, κατανεμημένες σε δύο άξονες που αφορούν το ιστορικό πρόβλημα της δημιουργίας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και τα ιστορικά τεκμήρια που συνδέονται με σημαντικές στιγμές της διαδρομής της.