«Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος».
Με αυτά τα λόγια ξεκινά να γράφει για αυτό το μεσαιωνικό βασίλειο ο George Finlay. Το ιδιόμορφο αυτό κράτος, απόρροια της ταραγμένης εποχής που ήταν για τη Ρωμανία το μεταίχμιο του δωδέκατου προς τον δέκατο τρίτο αιώνα, αν και φιλοδοξούσε στην απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, περιορίστηκε γρήγορα, εδαφικά, στη νοτιοανατολική ακτογραμμή του Εύξεινου Πόντου. Ως εκ τούτου αναγκάστηκε να χαράξει τη δική του πορεία και να αγωνιστεί σκληρά για την επιβίωσή του, καθ’ όλη τη διάρκεια των δυόμισι αιώνων ύπαρξής του.
Εξαιτίας αυτής της απομόνωσης από την ευρωπαϊκή δύση, η ιστορία της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, ακόμη και σήμερα, χαρακτηρίζεται από σκοτεινά σημεία. Ο Finlay με το έργο του, είναι από τους πρώτους ιστορικούς της Νεότερης Εποχής που επιχειρεί να φωτίσει αρκετά από αυτά. Βασιζόμενος σε πλήθος διαφορετικών πηγών και παρέχοντας πλούσιες περιγραφές για τον χαρακτήρα των κατοίκων, τα μνημεία της αυτοκρατορίας, αλλά και τη δράση της οικογένειας των Μεγάλων Κομνηνών, ο Βρετανός Ιστορικός μας μεταφέρει σε ένα σχεδόν λησμονημένο παρελθόν.
Η δόξα της ακριτικής αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας και ο απεγνωσμένος αγώνας του τελευταίου ίχνους του Βυζαντίου, έτσι όπως καταγράφηκαν από τον αγωνιστή του 1821 και διαπρεπή Βρετανό ιστορικό George Finlay.