Σε αυτή τη διαχρονικά επίκαιρη νουβέλα, ο σπουδαίος, κλασικός πια, Ρώσος συγγραφέας Νικολάι Λεσκόφ (τον οποίο θαύμαζε ο Τολστόι, και προς τον οποίο αναγνώριζε μεγάλο λογοτεχνικό χρέος ο Τσέχοφ) καταπιάνεται με το ζήτημα της ιδιοσυγκρασιακής και πολιτισμικής σύγκρουσης Ανατολής και Δύσης. Η απίθανη οίηση και η σιδερένια θέληση του Γερμανού μηχανικού Ούγκο Πεκτοράλις συγκρούονται μετωπικά με τη γαϊδουρινή επιμονή και τη στενοκεφαλιά του Ρώσου εργάτη Σαφρόνιτς -με αφορμή τον εκσυγχρονισμό μιας μεγάλης αγροτικής επιχείρησης σε ένα ξεχασμένο χωριό της ρωσικής επαρχίας- με ολέθρια αποτελέσματα. Καθότι -όπως με περισσή σαρκαστική διάθεση υπογραμμίζει ο Λεσκόφ- η σιδερένια θέληση των Γερμανών δεν μπορεί να υπερνικήσει την αιώνια ρωσική ψυχή.
Η Σιδερένια θέληση προσδίδει νέα τροπή στο φιλοσοφικό διήγημα του Βολταίρου, καθώς πίσω από τον προφορικό και κωμικό τόνο του παραμυθιού αναδύεται η κριτική ματιά και το στοχαστικό βάρος ενός σύγχρονου διανοητή, επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη του Τολστόι: "Ο Λεσκόφ είναι ένας συγγραφέας του μέλλοντος".