Ο διάλογος μεταξύ ιστορίας και εσχάτων, μέσω της θεολογίας, ήταν και είναι αναγκαίος ένεκα της σωτήριας σάρκωσης του Υιού-Χριστού. Ωστόσο, ο μονοφυσιτικός κίνδυνος του εγκλωβισμού στην ιστορία (εκκοσμίκευση) ή από την άλλη στα έσχατα (απόκοσμο) ελλοχεύει πάντα στην εκκλησία (και τη θεολογία), η οποία ασφαλώς (και ανασφαλώς) έχει επιφορτιστεί τον ρόλο του γεφυροποιού έναντι Εκείνου που έρχεται από τα έσχατα. Ο Παναγιώτης Νέλλας κατόρθωσε μέσα από τη θεολογία του (εικονική οντολογία του ανθρώπου, δερμάτινοι χιτώνες, Μυστήρια) να ισορροπήσει μεταξύ του ουρανού και της γης. Κινούμενος δυναμικά και δημιουργικά ανάμεσα στην παράδοση και το «σήμερα»,
διαλέχτηκε ανοιχτά με τον άνθρωπο και τις επίγειες πραγματικότητες (πολιτική, παιδεία, επιστήμες, κινήματα κ.ά.) ποθώντας τη σωστική μεταμόρφωσή τους και εκπέμποντας, έτσι, το ορθόδοξο στίγμα στην εποχή του, αλλά και στην εποχή μας.
Στο παρόν βιβλίο, ανιχνεύονται τόσο οι θεολογικές απαρχές (σύγχρονες και παραδοσιακές) του Παναγιώτη Νέλλα όσο, βεβαίως, και η εν συνεχεία ανάπτυξη της θεολογίας του εντός του πλαισίου της θεολογίας του ενανθρωπισμού και των επίγειων πραγματικοτήτων. Παράλληλα, γίνεται από τον συγγραφέα μια απόπειρα σύγχρονης ερμηνείας και θετικά κριτικής προσέγγισης της θεολογίας του Παναγιώτη Νέλλα, με
απώτερο στόχο την παρουσίαση της ορθόδοξα ελεύθερης και αγαπητικής διαλεκτικής έντασης μεταξύ ιστορίας και εσχάτων στο «εδώ και τώρα».