Η "Νικώσα", το πρωτόλειο μυθιστόρημα του Τάσου Πασπάλα, δεν είναι απλώς το ελπιδοφόρο όνομα ενός πλοίου που πάνω του έχει χτιστεί μια (φρούδη) οικογενειακή ευτυχία. Είναι η ιστορία τριών γενιών, που καθεμιά επιβιώνει και τελικά νικά, σε πείσμα ανυπέρβλητων σχεδόν αντιξοοτήτων και δυστυχιών. Μέσα από τη γοητευτική εξιστόρηση ενός έρωτα που παραπέμπει στα ευγενικά ήθη μιας άλλης εποχής, όχι και τόσο μακρινής, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει κινηματογραφικά μιαν αστυνομική ιστορία, που αφήνει τον αναγνώστη με τη συγκίνηση της δικαίωσης αλλά και με έναν καίριο προβληματισμό για το μέλλον του Ανδρέα, του κεντρικού ήρωα.

Το ανήσυχο πνεύμα και η αχαλίνωτη φαντασία του Αντρέα ασφυκτιούν κάτω από τον χαμηλό ορίζοντα του χωριού και τη "μελαγχολική ομορφιά της επαρχίας". Αντιλαμβάνεται πως, κάπου εκεί έξω, υπάρχει ένας κόσμος που πρέπει να ανακαλύψει. Είναι γιος φαροφύλακα και το σπινθηροβόλο πνεύμα του, προσπαθεί με κάθε τρόπο να αφουγκραστεί τον κόσμο πέρα απ' το δικό τους ακροούρανο.
Τον αναζητά μέσα από το ραδιοφωνάκι του, τις εφημερίδες, τα τραγούδια, το διάβασμα, τα ομηρικά έπη και προσπαθεί να εκφραστεί πλάθοντας μύθους, διηγούμενος ιστορίες και παραμύθια, υποδυόμενος τον τοπικό μυθικό ήρωα, τον Αίαντα τον Λοκρό.
Γνωρίζει κι ερωτεύεται τη Μυρτώ, που ήρθε για τις καλοκαιρινές της διακοπές στο χωριό, και τη μαγεύει με τη φαντασία, τις γνώσεις του και την αστείρευτη ομορφιά της φύσης.
Όλα αυτά όμως σημαδεύονται από ένα τραγικό γεγονός που τον στιγματίζει βαριά
και πυροδοτεί έναν πολυετή κύκλο περιπέτειας.

Απρόοπτα, συμπτώσεις, στημένα γεγονότα και η σκληρή πραγματικότητα διατηρούν μέχρι τέλους μιαν απνευστί αστυνομική περιπέτεια, στην οποία πρωταγωνιστές αναδεικνύονται οι βαθιές ανθρώπινες αξίες, η δύναμη της φιλίας και της αγάπης, καθώς και το ανεξίτηλο λεύτερο πνεύμα της νιότης, που περικλείεται στην άγνωστη λέξη "Νικώσα".

Η "Νικώσα" θα σας συναρπάσει με τις ζωηρές περιγραφές, τη γοργή αφήγηση και το ψυχογραφικό βάθος της.