Το Κριτήριο Αξιολόγησης των Γνώσεων για τον Γραπτό Λόγο είναι ένα εξειδικευμένο εργαλείο το οποίο βοηθά τους/τις εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς να παρατηρούν και να καταγράφουν με έγκυρο και αξιόπιστο τρόπο τι γνωρίζουν τα παιδιά ηλικίας 4 έως 7 ετών για τις έννοιες και τους κανόνες που διέπουν τον γραπτό λόγο. Συγκεκριμένα, το Κριτήριο αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά χειρίζονται τα βιβλία, την ικανότητά τους να γνωρίζουν τη φορά της ανάγνωσης και να κατανοούν ότι διαβάζεται το κείμενο και όχι η εικόνα, τις γνώσεις τους σχετικά με την έννοια της λέξης και των γραμμάτων, καθώς και τις γνώσεις τους σχετικά με τη διάταξη του κειμένου, τη σειρά των λέξεων στο κείμενο, τη διάταξη των γραμμάτων στις λέξεις και τη στίξη.
Η αξία του Κριτηρίου αυτού έγκειται στην καινοτομία της διαδικασίας αξιολόγησης. Καθώς ο ενήλικος διαβάζει στο παιδί μία από τις δύο ιστορίες που έχουν δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό, παρατηρεί τον τρόπο με τον οποίο εκείνο παρακολουθεί το κείμενο και του υποβάλλει ερωτήσεις για να διαπιστώσει τις γνώσεις του για τον γραπτό λόγο. Η αξιολόγηση δηλαδή του παιδιού πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μιας αυθεντικής, αναπτυξιακά κατάλληλης και ευχάριστης διαστηριότητας της καθημερινής ζωής των μικρών παιδιών, όπως είναι η ανάγνωση μιας ιστορίας.
Η πρωτότυπη μορφή του Κριτηρίου έχει δημιουργηθεί στη Νέα Ζηλανδία με σκοπό να αξιολογεί αγγλόφωνα παιδιά και έχει μεταφραστεί σε πολλές άλλες γλώσσες του κόσμου. Η έλλειψη στην Ελλάδα παρόμοιων εργαλείων για την αξιολόγηση ελληνόφωνων παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας κατέστησε αναγκαία τη στάθμιση αυτού του Κριτηρίου και στη χώρα μας. Στο εγχειρίδιο αυτό παρουσιάζονται η διαδικασία και τα αποτελέσματα της στάθμισης του Κριτηρίου στον ελληνικό πληθυσμό και παρέχονται οι οδηγίες για τη χορήγησή του στα μικρά παιδιά.
Ένα ιδιαίτερα χρήσιμο βοήθημα για όσες και όσους εκπαιδεύουν παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας και για όλους όσοι ερευνούν θέματα σχετικά με την κατάκτηση του γραπτού λόγου από τα μικρά παιδιά.