Soyinka, Wole, 1934-
Θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, μυθιστοριογράφος και ακάματος μαχητής της ελευθερίας, ο Wole Soyinka γεννήθηκε στην Ijebu Isara της Νιγηρίας, στις 13 Ιουλίου 1934. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Ibadan (Νιγηρία), και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Leeds (Μεγάλη Βρετανία) από όπου απεφοίτησε το 1957, και όπου έκανε το διδακτορικό του το 1973. Διετέλεσε δραματουργός και σκηνοθέτης στο Royal Court Theater στο Λονδίνο (1958-1959) και εκείνη την περίοδο άρχισε να γράφει τα πρώτα του θεατρικά κείμενα: "The swamp dwellers" ("Οι βαλτωμένοι κάτοικοι") και "The lion and the jewel" ("Το λιοντάρι και το κόσμημα"). Το 1960 επέστρεψε στη Νιγηρία, λίγο μετά την ανεξαρτησία της χώρας, με στόχο να σπουδάσει την τέχνη του Αφρικανικού δράματος. Το 1960 δημιούργησε τη θεατρική ομάδα "The 1960 Masks" και το 1964 το "Θίασο Orisun". και ανεβάζει μια σειρά από έργα του. Ανάμεσά τους το "Α dance of the forests", το οποίο ενόχλησε τις αρχές με την κριτική του ματιά πάνω σε θέματα διαφθοράς. Τα επόμενα επτά χρόνια, ο Σογίνκα προώθησε τις ιδέες του για μια καινούρια Νιγηρία γράφοντας από σάτιρες όπως "The trials of brother Jero" μέχρι πολιτικές τραγωδίες όπως "The road", "The strong breed" και "Kongi's harvest". Ταυτόχρονα, δίδαξε φιλολογία και θέατρο σε διάφορα πανεπιστήμια, ασχολήθηκε με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα "The Interpreters" και την πρώτη του ποιητική συλλογή "Idanre and Other poems". Το 1965 ο Soyinka συνελήφθηκε από την αστυνομία, με την αυθαίρετη κατηγορία ότι ανάγκασε με απειλή όπλου, εκφωνητή ραδιοφωνικού σταθμού να καταγγείλει τη νοθεία των εκλογικών αποτελεσμάτων. Η οργάνωση "PEN Writers" ξεκίνησε τότε μια εκστρατεία διαμαρτυρίας με επικεφαλής τον William Styron ως και τον Norman Mailer. Ο Soyinka ελευθερώθηκε μετά τρεις μήνες λόγω απουσίας στοιχείων.
Ακούραστος δάσκαλος ακούραστος πολέμιος της δικτατορίας, ατρόμητος μαχητής τη ελευθερίας συνέχισε τον αγώνα του κατά του στρατιωτικού καθεστώτος, ενώ ταυτόχρονα δίδασκε δράμα και φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Ibadan, του Lagos και του Ife όπου δίδαξε από το 1975 με τον τίτλο του καθηγητή Συγκριτικής Φιλολογίας. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πόλεμου στη Νιγηρία, ο Soyinka, ιδιαιτέρα οργισμένος με τη βάναυση πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στην εθνότητα των Igbo, η οποία μαχόταν για την ανεξαρτησία της Μπιάφρα, επισκέφθηκε την περιοχή αυτή, προκειμένου να δημιουργηθεί ειρηνευτική επιτροπή αποτελούμενη από κορυφαίους διανοουμένους και των δύο πλευρών. Κατηγορήθηκε για "συμπάθεια" προς τους αυτονομιστές και λόγω της έντονης κριτικής και αντιπαράθεσης του στον πόλεμο, αυτή τη φορά ο Soyinka φυλακίστηκε σε απομόνωση χωρίς να δικαστεί για περισσότερο από δυο χρονιά.
Στη φυλακή, ο Soyinka ξεκίνησε να γράφει, με αυτοσχέδιο μελάνι, ένα ημερολόγιο το οποίο εκδόθηκε, το 1972, με τίτλο "The Man Died: Prison Notes of Wole Soyinka". Το 1986, λαμβάνει το Βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας και το Βραβείο Enrico Mattei. Το 1993, ο Στρατηγός Ibrahim Babangida και ο επικεφαλής της χούντας Στρατηγός Sani Abacha αρνούνται να παραδώσουν την χώρα σε δημοκρατικές διαδικασίες. Ο Σογίνκα με το τελευταίο του βιβλίο "Η ανοικτή πληγή μιας ηπείρου" περιοδεύει στην Ευρώπη ζητώντας διεθνή ερείσματα κατά της δικτατορίας που έχει άριστες εμπορικές σχέσεις με τις πολυεθνικές. Το καθεστώς δεν αργεί να δείξει το ανάλγητο και σκληρό του πρόσωπο με την εκτέλεση δια απαγχονισμού πάρα τις διεθνείς αντιδράσεις του συγραφέα Κεν Σαρο- Ουια και 8 συντρόφων του που αντιδρούσαν κατά της εκμετάλλευσης και μόλυνσης στην περιοχή όπου δραστηριοποιείται η ΣΕΛ (Δέλτα του Νίγηρα). Ο Soyinka λόγω της έντονης κριτικής του κατά του καθεστώτος, κατηγορείται για προδοσία. Αντιμετωπίζοντας την έσχατη των ποινών, αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα, το 1994. Τον Ιούλιο του '94 καταξιωμένοι συγγραφείς όπως ο Ζακ Ντεριντά, η Τόνι Μόρισον, ο Ζοζέ Σαραμάνγκου, ο Σαλμάν Ρουσντί, ο Γουόλ Σογίνκα και άλλοι, δημιουργούν το Διεθνές Κοινοβούλιο των Συγγραφέων, με σκοπό την καταγγελία καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη στήριξη και την προστασία των συγγραφέων που διώκονται για τις ιδέες τους και το συγγραφικό τους έργο.
Ο Soyinka έχει λάβει πολλά βραβεία για το έργο του καθώς και τιμητικές διακρίσεις: Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1986), Βραβείο Enrico Mattei (1986), Βραβείο Λογοτεχνίας Agip (1986), Βραβείο Leopold Sedar Senghor, Βραβείο John Whiting (1966-7), Μετάλλιο Benson της Royal Society for Literature, Βραβείο Grinzane Cavour, Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Mondello (Ιταλία), Μετάλλιο των Τεχνών της Unesco, Πρόεδρος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων με έδρα το Στρασβούργο (1997-2000), Επίτιμος Διδάκτορας Φιλολογικών Επιστήμων στα Πανεπιστήμια: Leeds και Manchester (Μεγάλη Βρετανία), Yale, Harvard, Emory, Morehouse College (ΗΠΑ), Toronto και Alberta (Καναδάς), Montpellier-Paul Valery III και Paris-Sorbonne (Γαλλία), Bayreuth (Γερμανία), Cape town (Νότια Αφρική) La Havana (2001) (Κούβα) και το Πανεπιστήμιο της Ουγγαρίας. Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO από το 1994. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. (2002) Ιδρυτικό μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης των Ποιητών. Μέλος της Διεθνούς Επιτροπής της Θεατρικής Ολυμπιάδας. Ο Σογίνκα θεωρείται από τους σημαντικότερους υπερασπιστές και υποστηρικτές της ελευθερίας έκφρασης και της Δημοκρατίας στην χώρα του. Το συγγραφικό και διδακτικό έργο του είναι πλουσιότατο. Έχει διδάξει Θέατρο και Συγκριτική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Legon (Γκάνα), στα Πανεπιστήμια Sheffield και Cambridge (Μεγάλη Βρετανία) και στα Πανεπιστήμια Yale, Cornell, Harvard και Emory (ΗΠΑ). Υπηρέτησε επίσης ως καθηγητής Goldwin Smith Αφρικανικών Σπουδών και Τέχνης του Θεάτρου στο Πανεπιστήμιο του Cornell, από το 1988 έως το 1991.
Chatzi, Eleni ¹