Το φαινόμενο του αρματολισμού ανιχνεύεται κατά κύριο λόγο στη Ρούμελη. Σε μια περιοχή όπου η γεωμορφολογία και οι ιστορικο-κοινωνικές συνθήκες συνέβαλαν στην υπέρμετρη ανάπτυξη του φαινομένου. Το βιβλίο του Δημήτρη Τσιάμαλου με τρόπο άκρως επιστημονικό μελετά και αναλύει το αρματολικό σύστημα της εν λόγω περιοχής στη διαχρονία του. Μέσα από ένα πλήθος αρχειακού υλικού και αδημοσίευτων εγγράφων ο συγγραφέας επιχειρεί να καταδείξει όχι μόνο τις αλλαγές και διαφοροποιήσεις που επέρχονται στο αρματολικό σύστημα λόγω της παρουσίας του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και της ομάδας του στο χώρο της Δυτικής Ελλάδας, αλλά κυρίως τους τρόπους αντίδρασης του αρματολικού κόσμου, που δε θέλει ή δεν μπορεί να επιδείξει "πολιτική προσαρμοστικότητα" στις νέες συνθήκες, τις οποίες επέβαλε η Επανάσταση του 1821.

Τα αρματολικά - συγγενικά δίκτυα, ο αρματολικός ανταγωνισμός, οι διαρματολικές και αρματολικο-προεστικές συγκρούσεις στη Ρούμελη, η διεισδυτικότητα της Φιλικής Εταιρείας στη Ρούμελη, η κατάληψη του Παλαμηδιού από τους ανέστιους Ρουμελιώτες, οι αντιδράσεις των Ρουμελιωτών στην εγκατάσταση των Σου-λιωτών στο Ζαπάντι, τα καπάκια, η σύγκρουση Γιαννάκη Ράγκου - Γεωργίου Καραϊσκάκη για το αρματολίκι των Αγράφων και τα σαντζάκια της Στερεάς Ελλάδας είναι μερικά από τα θέματα που ερευνώνται με διεξοδικό τρόπο στην παρούσα μελέτη.