Στο βιβλίο αποτυπώνεται ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας έβλεπε τον κόσμο του. Πρόκειται για το πολεμικό ημερολόγιο του Μανόλη Κ. Σοφούλη, που παρέδωσε στα παιδιά του για να τον γνωρίσουν εκ των υστέρων, αφού δεν πρόλαβαν να τον ζήσουν και ν' ακούσουν από το στόμα του να ξετυλίγεται το παραμύθι της ζωής του. Δεν άφησε πίσω του άλλα κληρονομήματα εκτός από το πολεμικό ημερολόγιό του, επειδή δεν είχε καιρό να διαθέσει παρά μόνο για τους "πολέμους του".

Το "Ημερολόγιο πολέμου" του Μανόλη Σοφούλη διηγείται γεγονότα αλλά σκιαγραφεί και την πρακτική φιλοσοφία ζωής του συγγραφέα του. Μέχρις ενός σημείου, αυτή μπορεί να θεωρηθεί αντιπροσωπευτική μιας κοινωνικής κατηγορίας πολιτών που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του αλυτρωτισμού των περιοχών που έμελλαν να αποτελέσουν την Νέα Ελλάδα. Μια φιλοσοφία όμως, που θα ήταν λάθος να την ταυτίσουμε με τον δογματικό εθνικισμό των μεγαλοϊδεατών, αφού δίνει εξ ίσου μεγάλη σημασία στην τοπική κοινωνική ευημερία. Είναι, δηλαδή, η κατηγορία εκείνη των κοινωνικών στελεχών που συνδύασαν τη προσδοκία της ελευθερίας με ένα βαθύ σεβασμό της πηγαίας ανάγκης του απλού πολίτη για μια ήρεμη, τακτική ζωή, ασφαλή και σφραγισμένη με την ευτυχία της συμπαθητικής καθημερινότητας.